مخ
مخ: به صورت دو نیم کره است و در واقع این نیم کره ها قسمت های مغز را پوشانیده اند. این دو مرکز پیچیده ترین فرآیندهای هماهنگ کننده و احساس ها و مراکز ارادی هستند و درکنترل حافظه و هوش نقش اصلی را دارند. دو نیم کره ی مخ به کمک جسم پینه ای به یک دیگر اتصال دارند.
تالاموس، هیپوتالاموس و اپی تالاموس
قسمت خلفی پیش مغز(دیانسفال) شامل تالاموس و هیپوتالاموس و اپی تالاموس است.
تالاموس: یک پایگاه نیمه راه است که مرکز هماهنگ کننده ی بیشتر پیام های حسی که به مغز می رسند، می باشد.
هیپوتالاموس: مهم ترین قسمت مغز که عهده دار کنترل و نظم کنش (رفتار)های درون بدن است. در حالت های عاطفی حیوان تاثیر می گذارد. هم چنین فعالیت های ترشحی غده ی هیپوفیز را که در زیر آن قرار دارد، تنظیم وکنترل می کند.
اپی تالاموس: شامل غده ی اپی فیز است که در خزندگان به عنوان چشم سوم شناخته شده است و در زیر نیم کره های مغز مخفی شده و هورمون ملاتونین را ترشح می کند. یکی از وظایف آن کنترل و تا حدی ازبین بردن رفتارهای جنسی است.
میان مغز
پس مغز
مخچه: بخش بزرگی از مغز است که انقباضات ماهیچه ها را هماهنگ می کند و کمک به حفظ تعادل بدن می کند. برجستگی های حلقوی: هم چون تقاطعی است که بین مغز و نخاع امتداد پیدا کرده است و از طریق آن تمام اعصابی که از طرف چپ بدن آمده اند، به سمت راست مغز می روند و بالعکس. یعنی باعث می شود که فعّالیّت های سمت راست بدن توسّط نیمه ی چپ مغز و فعّالیّت های سمت چپ بدن توسّط نیمه ی راست مغز کنترل شود.
بخش خَلفی پس مغز: شامل بصل النّخاع است که کنترل کننده ی حرکات تنفسی و ضربان قلب و تغییردهنده ی قطر رگ ها می باشد. در پستانداران و پرندگان و خزندگان دوازده جفت عصب مغزی از مغزسرچشمه می گیرند و در بقیه ی جانداران این تعداد به ده جفت می رسد که بیشتر آن ها از بصل النّخاع منشعب می شوند.تکامل مغز در مهره داران
۱- دانشنامه ی رشد /http://daneshnameh.roshd.ir